Hugur, tímarit um heimspeki, lýsir eftir efni í 36. árgang, 2026. Þema Hugar 2026 verður „heimspeki menntunar“.
„Menntun er lykill að tækifærum framtíðar og eitt helsta hreyfiafl samfélaga og velsældar mannkyns,“ segir í Menntastefnu til ársins 2030.[1]
Frá einni kynslóð til annarrar breytast áherslur þegar kemur að því hvað þyki vænlegast til að skapa nemendum farsæld í námsumhverfi þar sem hlúð er að sérhverjum einstaklingi og mismunandi þörfum hvers og eins. Kennurum hefur verið legið á hálsi fyrir slaka frammistöðu íslenskra nemenda, einkum stráka, í PISA könnuninni. Uppi eru hugmyndir um farsæld sem markmið menntunar[2]. Á sama tíma hverfist tilfinningaleg greind í menntun um færni nemenda til að ná árangri í framtíðarstörfum sínum (sbr. Goleman[3] og Armstrong[4]) enda þótt þau hafa ennþá ekki orðið til eða verið skilgreind. En krafan er skýr um að standast samanburð við aðra og að ná árangri.
Hvernig bregst heimspeki menntunar við þversögninni sem felst í að menntun eigi að rækta gagnrýnar verur en steypir á sama tíma alla í sama mót? Hver er tilgangur menntunar?
Eftirfarandi getur nýst sem hugmyndaspretta fyrir þemað en listinn er ekki tæmandi:
– Heimspeki með börnum.
– Menntun tilfinninga
– Námskrár og þróun náms og kennslu.
– Siðferðilegt uppeldi.
– Mannkostamenntun.
– Menntun, siðfræði og listir.
– Gervigreind sem aðstoðarkennari.
– Skapandi kennslufræði.
Efni 36. árgangs afmarkast ekki við þemað. Greinar og þýðingar um margvísleg heimspekileg efni eru velkomnar. Allar frumsamdar greinar sem birtast í Hug, hvort sem þær eru utan eða innan þema, fara í gegnum nafnlausa ritrýni og ákvarðanir um birtingu eru teknar á grundvelli hennar. Viðmiðunarlengd greina er 8000 orð að hámarki. Höfundar eru hvattir til að kynna sér leiðbeiningar um frágang sem finna má á Heimspekivefnum.
Sjá nánari leiðbeiningar um frágang hér: https://heimspeki.hi.is/fah-hugur/leidbeiningar-fyrir-hofunda/
Einnig er hægt að senda styttri texta eða hugleiðingar sem fara ekki í gegnum blint ritrýniferli. Hér verður horft til þess að birta greinar sem innlegg inn í umræðu um heimspeki og heimspekileg málefni eða heimspekilegar hugleiðingar um málefni líðandi stundar. Viðmiðunarlengd er 1500 til 4000 orð.
Hugur birtir einnig ritdóma um nýlega útkomnar bækur um heimspeki á íslensku eða eftir íslenska heimspekinga á erlendum tungumálum. Hægt er að fá titla frá útgáfum í samráði við ritstjóra. Þá birtir Hugur einnig þýðingar á erlendum verkum, svo sem greinum og bókarköflum. Þeir þýðendur sem hafa áhuga á að þýða efni fyrir Hug eru beðnir um að hafa samband fyrirfram við ritstjóra.
Skilafrestur efnis fyrir Hug 2026 er 30. nóvember 2025. Efni skal senda á ritstjóra, Kristian Guttesen, guttesen@unak.is
Þangað má einnig senda fyrirspurnir um hvaðeina sem snýr að Hug.
Tilvísanir:
1. Mennta- og barnamálaráðuneyti. 2022. Menntastefna til ársins 2030. https://www.stjornarradid.is/verkefni/menntamal/menntastefna/
2. Kolbrún Þorbjörg Pálsdóttir og Kristján Kristjánsson. 2023. Farsæld sem markmið menntunar: ákall um aðgerðir. Timarit um uppeldi og menntun, 32(1-2), 3-106. doi: 10.24270/tuuom.2023.32.5 https://www.researchgate.net/publication/377245840_Farsaeld_sem_markmid_menntunar_Akall_um_adgerdir
3. Goleman, D. 2011. Working with Emotional Intelligence. Bantam.
4. Armstrong, T. 2009. Multiple Intelligences in the Classroom (3. útg.). ASCD.
Saving...